De paardenwereld is, voor de meesten die er niet veel van weten, maar een bijzondere wereld. Handel, fokkerij, sport: er gaat jaarlijks veel geld om in de paardenwereld waarbij zowel zakelijke als emotionele belangen spelen. Paardenliefhebbers willen het allerbeste voor hun paard. Toch is het een wereld waar vaak nog wordt afgegaan op goed vertrouwen of een simpele handdruk. Juridische conflicten zijn dus niet ondenkbaar. Het hippisch recht ga je echter in geen enkel wetboek terugvinden. Toch wordt het wel bestempeld als een apart rechtsgebied.
Hippisch recht als apart rechtsgebied
Het hippisch recht is een verzamelnaam voor alle juridische zaken waarbij paarden betrokken zijn. Je kunt hierbij denken aan conflicten over het kopen of verkopen van een paard, verborgen (gehouden) gebreken, discussies over het eigendom van een paard of wie er aansprakelijk is voor een gedraging van een paard. Het hippisch recht is dus een erg specialistisch rechtsgebied. Erg handig dus als je jurist de paardentaal spreekt!
Het kopen van een paard
Vaak begint het bij het kopen van een paard. Bedenk op voorhand wat je zoekt in een paard. Is je doel fokken, wil je dressuur rijden of spring je liever? En dan op wedstrijdniveau of recreatief? Misschien ben je wel gewoon op zoek naar een maatje om bosritten mee te kunnen maken of wil je liever op internationaal niveau eventing rijden. Er is van alles mogelijk en het is dus handig vooraf het doel van je aankoop te bepalen zodat je ook aan de verkoper duidelijk kunt maken naar wat voor paard je op zoek bent.
Je droompaard op het oog? Ga (samen met iemand) kijken bij het paard en doe navraag bij de verkoper of eigenaar van het paard over eventuele stalgebreken of andere gedragingen. Vraag of je (meerdere keren) mag proefrijden en probeer het paard uit onder verschillende omstandigheden. Het kan ook zinvol zijn om aanwezig te zijn bij het opzadelen. Zo krijg je een goed beeld van het paard.
Vervolgens mag een zowel klinisch als röntgenologisch rapport door je eigen dierenarts niet ontbreken bij de aankoop van een paard. Eventuele gebreken of bemerkingen kunnen zo voorafgaand aan de koop van het paard worden vastgesteld.
Overeenkomst bij aankoop paard
Het merendeel van de paarden wordt verkocht zonder koopovereenkomst. In de praktijk levert dit nog wel eens problemen op. In de koopovereenkomst kun je dingen vastleggen zoals het aankoopbedrag, het aankoopdoel maar ook eigenschappen van het paard zoals eventuele gebreken. Op deze manier beschik je over documentatie omtrent de koop. Zonder contract is het achteraf moeilijk al dan niet gemaakte afspraken te bewijzen.
Het contractenrecht mag dus niet ontbreken in het hippisch recht. Andere relevante overeenkomsten kunnen stallings- en trainingsovereenkomsten zijn.
Bij paarden en gebreken biedt hippisch recht houvast
Heb je eindelijk je droompaard gevonden, blijkt het paard kreupel te zijn, een stalgebrek te hebben of misschien wel gedragsproblemen. Niet alleen voor de koper van het paard een tegenvaller, maar ook voor de verkoper. Want moet je het paard terugnemen en de koopsom terugbetalen, moet je eventuele schade zoals dierenartskosten vergoeden?
Als je een paard koopt dan moet deze beantwoorden aan de overeenkomst. Dit houdt in dat je geleverd moet krijgen wat je op grond van de overeenkomst mocht verwachten. Maar wat mag je dan verwachten? Dit is onder andere afhankelijk van de mededelingen van de verkoper over bijvoorbeeld de leeftijd van het paard, de opleiding van het paard en of het wedstrijdervaring heeft. Een dressuurpaard zal namelijk nooit gaan springen en van een jong, groen paard mag je verwachten dat deze sneller schrikt.
Maar niet alleen de mededelingen van de verkoper zijn van belang, ook de mededelingen van de koper aan de verkoper mogen niet ontbreken. Want wat is het gebruiksdoel? Ben je op zoek naar een talentvol springpaard of zoek je een brave pony, een leermeester, waarmee je enkel recreatief bosritten gaat rijden? Wat je mag verwachten op grond van de overeenkomst is zeker bij levende dieren zoals paarden een punt van discussie. Het is daarom verstandig een koopovereenkomst op te stellen.
Hippisch recht en non conformiteit
Een paard wat niet beantwoord aan de overeenkomst is non-conform. Om in het hippisch recht een beroep te doen op non-conformiteit moet het paard het gebrek al hebben gehad op moment van de (ver)koop. Een gebrek kan een blessure zijn, een gedragsprobleem zoals luchtzuigen of kribbebijten maar ook een ziekte. Dit is niet altijd makkelijk te bewijzen en daarom is het verstandig om, naast het opstellen van een koopovereenkomst, het paard zowel klinisch als röntgenologisch te laten keuren door je eigen dierenarts.
Heb je als particulier gekocht van een andere particulier? Dan moet de koper van het paard bewijzen dat het gebrek al bestond op moment van de aankoop. Heb je als particulier gekocht van een bedrijf zoals een handelsstal dan is er sprake van een consumentenkoop. Indien het gebrek bij het paard binnen zes maanden na de koop ontstaat dan wordt vermoed dat het gebrek al bestond bij de verkoop. Hierbij moet de verkoper het tegendeel bewijzen. Dit heet in juridische termen het bewijsvermoeden. Zorg wel dat je als koper op tijd klaagt bij de verkoper van het paard!
Hippisch recht: overeenkomst bij aankoop paard laten opstellen
Voldoet het paard wat je hebt gekocht of hebt verkocht echt niet aan de overeenkomst? Schakel dan een hippisch jurist in die jouw juridische positie kan bepalen en je kan helpen naar het zoeken van een oplossing. Kan ik jou helpen met het opstellen van een contract voor aankoop of verkoop van een paard, of heb je een specifieke vragen omtrent het hippisch recht? Neem contact op!
Aansprakelijkheid voor dieren
Paarden kunnen flink schade aanrichten. Zowel bij andere dieren als bij mensen of aan spullen. Maar een paard aanspreken om de schade te vergoeden is erg lastig.
De wetgever heeft hier uiteraard wat op bedacht. Aansprakelijkheid voor dieren is geregeld in art. 6:179 van het Burgerlijk Wetboek. Volgens dit artikel is de bezitter van het dier slechts aansprakelijk indien het dier zelfstandig schade heeft veroorzaakt. Dit houdt in dat de gedraging van het dier moet voortkomen uit zijn eigen energie. Art. 6:179 BW is dus niet van toepassing als het dier een bevel opvolgt van zijn baasje. Het moet gaan om zelfstandig en onberekenbaar gedrag van het dier zelf. Als bijvoorbeeld het baasje tegen de hond zegt “pak hem” dan is dat een instructie en is het geen eigen gedraging van het dier.
Zoals dat vaak is in het recht bevat art. 6:179 BW ook een tenzij-clausule. Het moet dan gaan om een situatie waarin de bezitter van het dier niet onrechtmatig heeft gehandeld als hij de gedraging van het dier in zijn macht had gehad. Stel dat iemand inbreekt in jouw huis terwijl je niet thuis bent en de hond de inbreker bijt. Waarschijnlijk had je de hond dezelfde opdracht gegeven als je wél thuis was.